HÀNH VI QUAY LÉN, LẮP CAMERA QUAY LÉN SẼ BỊ XỬ PHẠT NHƯ THẾ NÀO?

Gần đây, cộng đồng mạng xôn xao trước hàng loạt các vụ việc lắp camera quay lén bị phát hiện. Vụ việc KOL Châu Bùi phát hiện camera ngụy trang đồng hồ trong nhà vệ sinh studio quận 3 TPHCM chưa lắng xuống thì cộng đồng mạng bất bình trước vụ chủ trọ ở Hà Đông lắp camera trong phòng tắm của phòng trọ, hay vụ việc phát hiện camera ẩn trong ổ điện.Nạn nhân của hành vi quay lén, bị đăng tải hình ảnh riêng tư lên mạng phải chịu nhiều tổn hại về tinh thần, thể chất, thậm chí là tính mạng. Như trường hợp người mẫu Châu Bùi bị quay lén mới đây, hai ngày sau sự cố, cô vẫn hoang mang và không dám tưởng tượng viễn cảnh tồi tệ nếu hình ảnh nhạy cảm của bản thân bị phát tán. Dưới đây, công ty Luật TNHH Minh Nguyên Legalsun sẽ giải đáp những thắc mắc liên quan về vấn đề này.

1. Người dân có được kinh doanh thiết bị camera siêu nhỏ dùng để quay lén không?

Căn cứ theo khoản 2 Điều 3 Nghị định 66/2017/NĐ-CP, khoản 2 điều 6 Nghị định này, thiết bị camera siêu nhỏ là thiết bị ngụy trang dùng để ghi hình. Đối với việc kinh doanh thiết bị camera thì chỉ có cơ sở kinh doanh theo được cơ quan có thẩm quyền của Bộ Công an hoặc Bộ Quốc phòng cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự.

Các cơ sở kinh doanh nêu trên cụ thể bao gồm:

- Cơ sở kinh doanh thuộc Bộ công an.

- Cơ sở kinh doanh thuộc Bộ Quốc phòng.

- Cơ sở kinh doanh không thuộc Bộ công an, Bộ Quốc phòng.

Như vậy, người dân vẫn có thể kinh doanh thiết bị camera siêu nhỏ dùng để quay lén với điều kiện hoạt động kinh doanh được cơ quan có thẩm quyền của Bộ Công an cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự.

1. Lắp camera quay lén người khác có vi phạm pháp luật không?

Pháp luật hiện hành chưa có quy định rõ ràng, chưa có khái niệm về hành vi quay lén. Người vi phạm chỉ bị xử lý theo các quy định khác về việc phát tán trái phép hình ảnh cá nhân, bí mật thông tin đời tư của người khác.

Căn cứ theo quy định tại Điều 38 Bộ Luật Dân sự 2015, đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ. Việc lắp camera quay lén người khác là việc thu thập hình ảnh cá nhân, thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân mà không được sự đồng ý của người đó là hành vi vi phạm pháp luật.

1. Lắp camera quay lén người khác bị phạt như thế nào?

Căn cứ tại Điều 84 Nghị định 15/2020/ NĐ-CP được sửa đổi bới Điều 1 Nghị định 14/2022/NĐ-CP có quy định như sau:

“Vi phạm quy định về thu thập, sử dụng thông tin cá nhân

1. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
2. a) Thu thập thông tin cá nhân khi chưa có sự đồng ý của chủ thể thông tin cá nhân về phạm vi, mục đích của việc thu thập và sử dụng thông tin đó;
3. b) Cung cấp thông tin cá nhân cho bên thứ ba khi chủ thể thông tin cá nhân đã yêu cầu ngừng cung cấp.
4. Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
5. a) Sử dụng không đúng mục đích thông tin cá nhân đã thỏa thuận khi thu thập hoặc khi chưa có sự đồng ý của chủ thể thông tin cá nhân;
6. b) Cung cấp hoặc chia sẻ hoặc phát tán thông tin cá nhân đã thu thập, tiếp cận, kiểm soát cho bên thứ ba khi chưa có sự đồng ý của chủ thông tin cá nhân;
7. c) Thu thập, sử dụng, phát tán, kinh doanh trái pháp luật thông tin cá nhân của người khác.
8. Biện pháp khắc phục hậu quả:

Buộc hủy bỏ thông tin cá nhân do thực hiện hành vi vi phạm quy định tại điểm b khoản 1, các điểm b và c khoản 2 Điều này.”

Tóm lại, lắp camera quay lén là vi phạm pháp luật. Hành vi này có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng và phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng nếu như sử dụng, phát tán hình ảnh cá nhân, thông tin cá nhân của người khác trái pháp luật. Mức phạt này là mức phạt với tổ chức, mức phạt với cá nhân bằng 1/2 so với tổ chức theo khoản 3 Điều 4 Nghị định 15/2020/NĐ-CP.

1. Người bị quay lén có được yêu cầu bồi thường thiệt hại không?

Căn cứ theo điều 34 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định về quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín.

Khi hình ảnh của mình bị xâm hại, người bị hại có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại bới cá nhân có quyền với hình ảnh của mình. Do đó, khi có người thực hiện hành vi quay lén người khác, người bị hại có quyền yêu cầu người thực hiện hành vi xâm phạm uy tín, danh dự,… của người khác phải công khai xin lỗi, cải chính và bồi thường thiệt hại. Mức bồi thường sẽ do các bên thỏa thuận. Ngoài ra, người bị thiệt hại còn có thể đòi bồi thường tổn thất tinh thần với mức do các bên thỏa thuận, nếu không thỏa thuận được thì phải bồi thường tối đa là không quá 10 lần mức lương cơ sở.

1. Lắp camera quay lén người khác có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Tùy vào hành vi, mức độ cũng như mục đích sử dụng của việc lắp camera quay lén người khác, người vi phạm còn có thể đối mặt với các hình phạt sau:

Theo Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi điểm e khoản 2 Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 có quy định như sau:

“Tội làm nhục người khác

1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:
3. a) Phạm tội 02 lần trở lên;
4. b) Đối với 02 người trở lên;
5. c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
6. d) Đối với người đang thi hành công vụ;

đ) Đối với người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, chữa bệnh cho mình;

1. e) Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
2. g) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
4. a) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
5. b) Làm nạn nhân tự sát.
6. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

Theo đó, trong trường hợp lắp camera quay lén người khác để xúc phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người khác sẽ bị phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm do sử dung phương tiện điện tử để phạm tội.

Nếu làm nạn nhân tự sát hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thưởng cơ thể lên đến 61% trở lên thì có thể bị phạt tù từ lên đến 05 năm tù.

Ngoài ra còn có thể bị phạt tù về Tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy tại Điều 326 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bởi khoản 124 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 nếu quay lén người khác nhằm phỏ biến hình ảnh, video quay lén có nội dung nhạy cảm.

Phạt tiền từ 10 - 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm: Dữ liệu trong máy quay từ 1GB đến dưới 05GB; có từ 100 - dưới 200 hình ảnh; đã gửi đến hình ảnh quay lén có nội dung nhạy cảm cho từ 10 - 20 người…

Phạt tù từ 03 - 10 năm: Phạm tội có tổ chức; số lượng ảnh quay được từ 200 - dưới 500 ảnh hoặc dữ liệu trong máy quay từ 05 - dưới 10GB, tái phạm nguy hiểm…

Phạt tù từ 06 tháng - 15 năm: Dữ liệu trong máy quay từ 10GB trở lên; có từ 500 ảnh trở lên…

Theo đó nếu bị truy cứu về Tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy thì mức phạt có thể lên tới 15 năm.