Cử nhân công nghệ thường nói tới những nhà khoa học, thường là nghiên cứu chân lý, kiểm chứng giả thuyết, còn kỹ sư thì học cách áp dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tế. Thế nên người ta thường hay nói, nhà khoa học “xây để học” còn kỹ sư thì “học để xây”.
Nhà khoa học có thể bỏ công sức chỉ để đào sâu một chuyên nghành hẹp nào đó, còn kỹ sư phải hiểu biết rộng về tất cả các yêu tố ảnh hưởng tới sản phẩm mình thiết kế. Thế nên, nhà khoa học thì không cần chuẩn hoá vì họ làm việc với nhau, còn kỹ sư thì phải chuẩn hoá (ISO, …) vì họ làm việc với số đông người bình thường. Nói chung, có thể lấy 1 ví dụ về cử nhân vs kỹ sư như 1 ông tiến sỹ vật lý vs 1 ông kỹ sư điện. 1 ông tiến sỹ vật lý có thể rất giỏi về nguyên lý điện, có thể phát minh ra rất nhiều thứ hay ho tới điện, nhưng để đem những thứ đó ra cho người dùng thì phải cần 1 ông kỹ sư, vì sản phẩm cần rất nhiều yếu tố mới tiêu thụ được: giá cả, sự an toàn, tính năng, mẫu mã, …
Ngành CNTT cũng có thể ví như ngành xây dựng, ông kỹ sư phải biết vẽ/ đọc bản vẽ (UML diagram), phải hiểu cách thiết kế phần mềm sao cho phù hợp (UI/UX), quản lý chi phí thấp (Scrum), dễ bảo dưỡng, dễ nâng cấp, ít lỗi (testing). Cùng là một cái nhà, nhưng nhà cho lợn ở # nhà cho người ở, và càng khác với lâu đài nguy nga tráng lệ. Kỹ sư không thể mơ mộng, vẽ ra các tính năng cao cấp nhưng chẳng ai dùng, phải hiểu vòng đời phát triển (dev chiếm khoảng 30%, maintenance chiếm khoảng 70%) và đề xuất milestone hợp lý, phải hiểu về cách mở rộng, bảo mật app khi cần thiết …
Thực ra ở VN mình, 2 ngành nghề này các môn đào tạo mình cũng rõ khác nhau ra sao. Có thể cũng chỉ là 1 cách gọi mà thôi. Ở Mỹ, đa phần trường ĐH họ chỉ cấp bằng cử nhân công nghệ.
Trong tiếng Anh, từ engineer bắt nguồn từ “engine”, nghĩa là những người cực kỳ hiểu biết về máy móc, các loại engine (google thêm về lịch sử cuộc cách mạng khoa học lần 2), các máy cơ dùng trong sản xuất công nghiệp … Ngành phần mềm hay bất cứ ngành nào cũng đều có các mặt: kỹ nghệ (engine technique), khoa học (science), thậm chí cả nghệ thuật, sáng tạo (art, creativity) … bởi 1 sản phẩm là kết hợp của tất cả các yếu tố đó. Một con iphone độc đáo, sử dụng touch bằng tay (sáng tạo và nghệ thuật), có những thuật toán search/index global (science) và được sản xuất với chi phí thấp, tin cậy (kỹ nghệ) … mới có thể chiếm lĩnh thị trường lớn tới vậy.
