Lời chú thích đầu tiên, trước khi vào phần mở bài và tất cả các phần khác là chuỗi bài này của mình không phải để phổ biến hay chia sẻ kinh nghiệm hay cái gì đó tương tự. Lí do là tự bản thân mình cảm thấy mình chưa đủ trình độ và tư cách để “chia sẻ kinh nghiệm” chụp ảnh :) chỉ là bởi vì thích nấu ăn, và thích chụp ảnh, và cũng có kha khá kỉ niệm với nó, cho nên nghĩ là cũng nên ghi lại. Và chỉ thế thôi :)
(Ảnh: chụp strawberry yogurt verrines :) )
Về chuyện chụp ảnh thì nói thật cho đến bây giờ mình vẫn là amateur chính hiệu. Tuy là bắt đầu chụp từ khoảng 2 năm về trước, nhưng mãi đến gần đây, đúng hơn là từ khi mình bắt đầu blog Savoury Days vào tháng 5/ 2011 thì mình mới thật sự làm quen với cái gọi là food photography (trước đấy thì chủ yếu là chụp để giới thiệu món ăn mới nấu với bạn bè trên Facebook thôi). Vì mới bắt đầu nên kiến thức về chụp ảnh của mình rất rất hạn chế. Nói đúng hơn là mình gần như chả có tí hiểu biết nào về máy ảnh cũng như chụp ảnh cả :”> :”> Khái niệm được khai sáng gần đây nhất là DOF tức Depth of Field (độ sâu/ mờ của ảnh, bạn nào muốn biết thêm thì hỏi Google nha). Trước khi biết đến cái này thì mình chỉ biết là ảnh cần phải có độ mờ tương đối và phù hợp để làm sao cho cái mình muốn nổi thì nổi lên, cái không muốn thì chìm xuống :D). Ngoài ra thì mình cũng không biết dùng Photoshop :-D :-D. Phần mềm mình hay dùng để chỉnh ảnh là một loại phần mềm cực kì đơn giản, kiểu cho trẻ con nghịch ghép ảnh, thêm chữ và tạo phông nền, đường viền, giống như đi chụp ảnh Hàn Quốc ấy.
Đấy, tóm lại mình cho đến bây giờ vẫn chả biết gì mấy về chuyện chụp ảnh, cho nên cũng không dám viết cái gọi là chia sẻ kinh nghiệm gì. Nhưng bởi vì nấu và chụp là một trong rất ít những việc mà mình thực sự thích và càng làm thì càng khoái hơn, cho nên mình nghĩ là việc ghi lại quá trình nấu và chụp của bản thân thôi cũng tốt. Trước hết nó là ghi chép cho bản thân mình, về sau biết đâu sẽ có ngày muốn đọc lại quãng thời gian của những ngày đầu tập chụp (chắc là sẽ rất vui). Và biết đâu nó cũng có thể có ích ít nhiều đối với các bạn cũng đang trong giai đoạn tập chụp như mình (đúng hơn là mình rất hi vọng sẽ nhận được phản hồi và chia sẻ của các bạn, mục đích chính của blogging là vậy muh :)
Nếu quay lại quá khứ từ 2 năm trở về trước thì chắc chắn là mình không bao giờ nghĩ là có một ngày mình lại thích nấu ăn và chụp ảnh món ăn “điên cuồng” như bi giờ :) Mọi thứ đến cũng rất tự nhiên. Những ngày đầu tiên đi học xa nhà, ăn bánh mỳ với thịt nguội đến bữa thứ 3 thì không chịu nổi cho nên phải mò vào bếp. Bữa ăn đầu tiên nấu mất 2 tiếng mới xong, và thành phẩm cũng không đến nỗi tệ. Vì là lần đầu tiên trong đời nấu được bữa cơm tử tế cho nên nhất định là phải khoe các bạn chứ ;;) cho nên là chụp ảnh. Và cái ảnh đồ ăn đầu tiên của mình trông nó như thế này
(Ảnh: cơm gà xào nấm và đỗ quả luộc)
Thế xong rồi là mình cũng chả nhớ là thế nào mà cứ nấu, và cứ chụp, rồi nấu, rồi chụp… rồi kết quả là sau một khoảng thời gian kha khá mình bắt đầu có album nấu nướng trên Facebook. Và được nhiều bạn động viên. Cho nên nói chung là có “đứa” cũng…thích.. thế là lại tiếp tục nấu, tiếp tục chụp. Và cuối cùng là có cái blog này và bài viết này đây :)
Thật ra nếu nhìn lại album nấu ăn đầu tiên của mình thì sẽ có thể thấy được 1 số sự thay đổi tương đối rõ. Chẳng hạn những ngày đầu chưa có kinh nghiệm, thì thường là chụp thẳng và chụp rất gần, cả cái ảnh chỉ thấy toàn thịt với rau, không thấy bát đĩa đâu cả, chẳng hạn như này :D
(Ảnh: tôm rang)
Sau đấy thì phát hiện ra là chụp từ góc nghiêng có vẻ đẹp hơn, và cũng nên đưa máy ra xa để lấy cả cái bát cái đĩa, vì nhiều khi xem ảnh trên màn hình lớn mà cả màn hình chỉ thấy toàn thịt với rau thì cũng hơi bị… khủng bố. Và thế là mình có những cái ảnh như thế này
(Ảnh: cơm sườn xào chua ngọt)
Tiếp sau đấy, có đứa tình cờ phát hiện ra là trên máy ảnh có một chế độ hình bông hoa (là chế độ Macro ấy ạ) :D có thể giúp tạo độ sâu cho ảnh bằng cách làm mờ một phần phía sau. Mỗi tội là chụp bằng chế độ này thì phải đưa máy vào rất gần. Và thế là ra đời một se-ri ảnh chụp một góc của đĩa hay bát thức ăn, để vừa đủ gần để dùng “chế độ bông hoa” mà ảnh không bị chỉ toàn thịt là thịt :P Đây là 1 ví dụ
(Ảnh: chả cá bọc vụn dừa chiên)
Nhìn chung trong khoảng thời gian đầu tiên này, do hạn chế cả về máy ảnh (từ trước tháng 5/2011 mình dùng máy ảnh KTS loại bé xíu xíu để tiện mang đi du lịch ấy), và không gian + “đạo cụ” chụp ảnh, cho nên thức ăn thường chỉ đổ ra đĩa hay bát và chụp món ăn là chủ yếu, không có trang trí (gọi tên mỹ miều hơn là food styling) gì hết. Đến bây giờ thì tuy có điều kiện về cả hai thứ trên hơn, nhưng mình cũng không có nhiều thời gian (và kiến thức) để đầu tư cho khoản styling của đồ ăn, cho nên món ăn trong các ảnh của mình thường đều rất đơn giản, ngoài đĩa đồ ăn chính thì thường chỉ có thêm một vài “đạo cụ” cơ bản khác là khăn trải bàn ăn, cái đũa, cái thìa hoặc bông hoa. Vậy thôi :)
Bởi vì không có nhiều kiến thức về chụp ảnh, và cũng mới tập chụp cho nên ảnh của mình có lẽ là có rất nhiều lỗi nếu nhìn từ con mắt của một nhà nhiếp ảnh. Tuy nhiên, cũng có một số phản hồi tích cực về những tấm ảnh mà mình chụp (quả thực là rứt vui). Tuy là ở thời điểm hiện tại thì mình chụp chủ yếu vẫn bằng cảm giác cá nhân là chính, tức là sắp đặt đồ ăn và chụp theo cảm giác, đến lúc nào cảm thấy thuận mắt là ukie, nhưng thật ra mình nghĩ, có hai điều rất quan trọng để tạo nên một tấm ảnh đẹp. Hai điều mà có lẽ bất kì người nào dù là chuyên nghiệp hay không chuyên nghiệp với món “food styling” & “food photography”, đều rất cần ghi nhớ nếu thật sự muốn có một bức ảnh chụp đồ ăn đẹp. Đấy là sự tự ý thức rằng mình đang chụp ảnh và mình muốn có một cái ảnh tử tế, và điều thứ hai là muốn ảnh đẹp thì “mẫu” trước hết phải đẹp ;)
Điều đầu tiên nghe thì có vẻ hơi buồn cười một tí. Nhưng thực ra mình đã xem rất nhiều cái ảnh, mà mình nghĩ rằng chủ nhân của nó cho là chụp ảnh chỉ đơn giản là “giương máy và bóp cò”. Cho nên sản phẩm ra thường là xô lệch, nhòe nhoẹt, và tệ nhất là chẳng hiểu cái gì trong ảnh (nếu không có chú thích). Điểm khác biệt giữa một người “biết là mình đang chụp ảnh và muốn làm tốt việc chụp ảnh”, với một người cho rằng “chụp ảnh chỉ đơn thuần là giương máy lên và bắn”, là ở chỗ: với người đầu tiên, ý thức về việc chụp ảnh sẽ giúp cho họ không chỉ thực hiện công việc cẩn thận hơn (chẳng hạn ngắm kĩ trước khi bấm máy chụp), mà còn tích lũy và tự rút ra kinh nghiệm để có thể tiến bộ hơn sau mỗi lần chụp. Điểm này quả thật là rất khó diễn tả, nhưng mình nghĩ là với một người không có “ý thức chụp ảnh” thì mãi mãi ảnh sẽ vẫn chỉ là môt khung hình với một cái bát hoặc đĩa ở trong. Đối với họ, việc chụp ảnh chỉ đơn giản là để lưu lại hình ảnh của một món ăn, và chỉ thế thôi. Tuy nhiên, nếu thực sự muốn có một bức ảnh đẹp thì như vậy là chưa đủ. Food photography với mình là lao động nghệ thuật, cho nên trước hết đòi hỏi bạn cần phải có nhận thức rõ ràng về nó.
Điểm thứ hai nghe có vẻ rất “hiển nhiên”, nhưng qua nhiều tấm ảnh chụp đồ ăn mà mình đã xem thì mình tin là không nhiều người để ý đến nó. Với mình, thực sự đây là một trong những điều quan trọng bậc nhất để có một bức ảnh đẹp. Food photography là lĩnh vực rất rộng, và có thể có nhiều trường phái khác nhau, cái này mình không rõ. Nhưng với mình (và có lẽ rất nhiều bạn đang đọc bài này của mình), thì cái mà chúng mình chụp là đồ ăn hàng ngày, tức là sẽ không có kiểu ảnh theo dạng “nghệ thuật ấn tượng” hay cái gì đấy tương tự. Bởi vì chúng mình chụp những thứ bình thường, cho nên nếu bản thân cái đó mà không đẹp, thì quả thật là cái ảnh sẽ rất khó để đẹp. Một ví dụ nhé, mình nghĩ để làm cho Thị Nở trở thành Thúy Kiều thì chắc chỉ có chuyên gia nhiếp ảnh, mà chúng mình thì chả phải là chuyên gia. Cho nên nếu bản thân mẫu đã là bạn Nở thì chắc chỉ có chụp từ đằng sau mới ra hao hao giống bạn Kiều được :D (mà món ăn thì làm gì có sau trước :D). Ngoài ra, mình nghĩ là ảnh của bạn Nở thì có thể dung photoshop tẩy mụn, bóp mũi, gọt cằm, chứ món ăn thì mình nghĩ khả năng dùng photoshop để chỉnh sửa theo cách này là cực khó. Cho nên với những “thợ ảnh nghiệp dư” như chúng mình, thì để đảm bảo có một tấm ảnh đẹp, tốt nhất là nên chuẩn bị mẫu cho đẹp.
…
Phù…Tạm thời là vậy đã nha. Bài dài quá rồi, mà chắc là cũng có hơi nhiều chỗ khó hiểu và lan man, cho nên mình tạm dừng ở đây đã nhé. Phần tiếp theo sẽ “tán” tiếp về việc làm thế nào để có “mẫu” đẹp ;)
